1. 99% از گازهای هواکره در فاصله 30 کیلومتری از زمین است.
· هنگام بازدم ، درصد اکسیژن و نیتروژن و گازهای دیگر کاهش می یابد.
2. هنگام بازدم ، درصد دی اکسید کربن و بخار آب افزایش می یابد.
3. هواکره 4 لایه دارد: به ترتیب دوری از زمین: تروپوسفر> استراتوسفر> مزوسفر> ترموسفر
4. تروپوسفر : بیشترین جرم هوا کره | تا 12 کیلومتری سطح زمین
5. استراتوسفر : دارای لایه اوزون | از 12 تا 80 کیلومتری سطح زمین
6. مزوسفر : دارای هوای رقیق | از 50 کیلومتری به بالا | کاهش دما با افزایش ارتفاع
7. ترموسفر : دارای هوای بسیار رقیق | دمای بسیار بالا(تا 2000 درجه سلسیوس) بر اثر جذب انرژی خورشید.
8. اجزای هوا
کره ← N2 : 78% جرمی | O2 : 21% | Ar : 0.96% | CO2 : 0.03%
| هلیم ، نئون ، کریپتون ، آمونیاک و متان : در مجموع 0.004%
| زنون ، O3 ، H2 ، NO ، NO2، CO ، SO2 : هر کدام
0.0001%.
9. هر چه به سمت بالا صعود می کنیم ، فشار هوا و غلظت گازهای آن کاهش می یابد.
10. گازها ، وزن ، جرم ، فشار و حجم دارند.
11. فشار هوا در همه جهات به طور یکسان وارد می شود.
12. بارومتر : دستگاه اندازه گیری فشار هوا.
13. مانومتر : دستگاه اندازه گیری فشار هوا در ظرف های بسته.
14. ارتفاع ستون جیوه در بارومتر در کنار دریا ، 760 میلی متر است.
15. قانون بویل : در دمای ثابت ، با افزایش فشار گاز حجم آن کاهش می یابد : PV = k
16. قانون شارل : در فشار ثابت ، با افزایش دمای گاز حجم آن افزایش می یابد : V = kT
17. قانون گیلوساک : در حجم ثابت ، با افزایش فشار گاز دمای آن افزایش می یابد : P = kT
18. قانون آووگادرو : در دما و فشار ثابت ، حجم های مساوی از دو گاز ، تعداد مولکول (n) یکسانی دارند : V = kn
19.
قانون گاز ایده آل :
( R= 8.314 J/k.mol ثابت جهانی گازها)PV = nRT
20.نظریه جنبش
مولکولی گازها : شامل 5 اصل! :
1. گازها از ذرات کوچک اتم یا مولکول ساخته شده اند.
2. با افزایش دمای گاز ، جنبش مولکولی ذرات گاز بیشتر شده ، با سرعت بیشتری به یکدیگر برخورد می کنند ← P و V افزایش می یابد.
3. ذرات گاز دائماً در حال جنب و جوش و برخورد با یکدیگر و دیواره ظرف هستند.
4. هر ذره گاز در اثر برخورد با
ذره دیگر انرژی جنبشی خود را به آن انتقال می دهد ؛ بنابراین مجموع انرژی جنبشی
گاز ثابت است.
5. در مقداری گاز ، انرژی جنبشی ذرات مختلف متفاوت است. انرژی جنبشی میانگین
مولکولها با T رابطه مستقیم دارد.
21.صفر کلوین :
همان صفر مطلق ، در دمای C° 273- حجم تمامی گازها به
صفر نزدیک
می شود.
22. اکسیژن : فراوان ترین عنصر روی زمین | بی رنگ ، بی بو ، بی مزه | در هر 3 حالت جامد، مایع و گاز در کره زمین یافت می شود : گاز ← O2 | مایع ← H2O | جامد ← SiO2
23. کاربرد اکسیژن : در غواصی و بیمارستانها برای تنفس | در کوره های تهیه فولاد | در سوخت جت و موشک.
24. اکسید شدن : همان اکسایش ، به واکنش ملایم عناصر در جوار اکسیژن گویند.
25. احتراق : همان سوختن ، اکسایشی که با نور و آزاد شدن گرما همراه باشد.
26. هواکره لایه ای محافظ برای نرسیدن امواج مضر کیهانی مثل فرابنفش.
27. اثر گلخانه ای : بازتابش مقداری از انرژی خورشید توسط گازهای گلخانه ای به سطح زمین و سپس بازتابش دوباره مقداری از این انرژی توسط زمین به گازهای گلخانه ای و تکرار این عمل ← گرم کردن زمین.
28. گازهای گلخانه ای : 3 گاز! : CO2 ، CH4 ، بخارآب.
29. اوزون موجود در استراتوسفر هواره ثابت است؛ چرا که :
O2 + O => فرابنفشO3 +
فروسرخO + O2 => O3 +
30. اگر کلروفلوئورکربن ها (CFC) در هوا رها شوند ، به کمک نور خورشید اتمهای کلر آزاد
می کنند و هر اتم کلر می تواند 100.000 مولکول اوزون را نابود سازد.
32. اوزون در استراتوسفر ← حفظ زمین از تابش خطرناک خورشید.
33. اوزون در تروپوسفر ← سوزش چشم ، تورم ریوی ، کاهش فراورده های کشاورزی.
34. اوزون در تروپوسفر چگونه تشکیل می شود؟... NO2 خارج شده از دود خودروها ، تحت واکنش های "مه دود فوتوشیمیایی" قرار می گیرد.
35. "مه دود فوتو شیمیایی" ←
=> NO + O نور خورشیدNO2 +
O + O2 => O3
36. انواع آلاینده ها : 1. آلاینده‌های نوع اول و 2. آلاینده‌های نوع دوم.
37. آلاینده‌های نوع اول :
بعد از ایجاد شدن به عنوان آلاینده شناخته می شوند : CO2 ، CO ، SO2 ، CH4 و NOx.
38. آلاینده‌های نوع دوم :
آلاینده‌هایی که بعد از ایجاد شدن در هوا با ماده دیگری واکنش می دهند و
آلاینده تازه ای
می سازند : مثل H2SO4 که بعد از واکنش SO3 با بخار آب به وجود می آید.
39. باران اسیدی : با حل شدن گازهای CO2 ، SO2 و NOx ناشی شده از دود اگزوزها و کارخانه‌ها در آب باران و تشکیل شدن به ترتیب اسیدهای کربنیک ، سولفوریک و نیتریک.
40. زیانهای باران اسیدی : مرگ آبزیان | شستن مواد معدنی خاکهای حاصل خیز | حل کردن نمای مرمری ساختمان ها.
41. وارونگی دما : وقتی دمای سطح زمین از لایه های بالاتر بسیار کمتر باشد ، هوا پایدار شده و این شرایط را وارونگی دما گویند.
42. گازهای هیدروژن، نیتروژن، اکسیژن، فلوئور، کلر همیشه به صورت مولکولهای دواتمی‌اند.